Bağlantısızlar Harekatı (NAM) Uyum Ofisi Bakanlar Toplantısı Bakü’de başladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in başkanlığında “Bağlantısızlar Hareketi: Ortaya Çıkan Zorluklar Karşısında Birlik ve Yenilmezlik” başlığıyla düzenlenen toplantıya 120 üye devlet ve 18 gözlemci ülkeden Dışişleri Bakanları, üst seviye yetkililer ve 10 memleketler arası örgütün temsilcileri katıldı. Toplantıda Türkiye’yi temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yer aldı.
BM’den sonra en büyük ikinci kurum olarak Bağlantısızlar Hareketi’nin, tekrar şekillenen dünya sisteminde yerini bulması gerektiğini belirten Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Bandung Prensipleri etrafında kararlılıkla durmalı, egemenlik ve toprak bütünlüğü ihlallerine, ülkelerin iç işlerine müdahaleye karşı sesimizi yükseltmeliyiz” dedi.
Bazı ülkelerin sömürgeciliği sürdürdüğüne dikkat çeken Aliyev, “Sömürgeciliği hala sürdüren ülkelerden biri de Fransa. Fransa’nın Avrupa dışında denetim ettiği topraklar, Fransız sömürge imparatorluğunun iğrenç kalıntılarıdır. Fransa’nın Komor Adaları’nın Mayotte Adası üzerindeki egemenliği ve öteki denizaşırı topluluklarda ve topraklarda yaşayan halklar da dahil olmak üzere Yeni Kaledonya halkının haklarına hürmet duyması gerekiyor. Azerbaycan, yeni sömürgecilik eğilimlerinin büyümesinden çok endişeli” tabirlerini kullandı.
Fransa’nın soykırım dolu idaresi sırasında yaklaşık 1.5 milyon Cezayirlinin katledildiğini belirten Aliyev, “Cezayirli özgürlük savaşçılarının kafatasları hala bir Paris müzesinde savaş ganimeti olarak saklanıyor. Bu utanmazca ve iğrenç bir davranış. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan o kahramanların cenazelerini Cezayir’e teslim etmesini talep ediyoruz. Fransa’nın, Afrika, Güneydoğu Asya ve Bağlantısızlar Hareketi üyesi başka ülkelerdeki sömürge geçmişi, kanlı hataları ve soykırım hareketleri nedeniyle özür dilemesi gerekiyor” diye konuştu.
Fransa’nın kendisini insan hakları ve milletlerarası hukuk savunucusu olarak tanıtmasına karşın hala öbür ülkelerin iç işlerine karışmaya devam ettiğini söyleyen Aliyev, “Fransa maalesef Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde bölücü Ermeni kümelerinin destekleyerek jeopolitik rekabet, yabancı askeri varlığı ve “Oryantalizm” sömürge siyaseti ile tıpkı nefret uygulamasını Güney Kafkasya bölgesinde de uygulamaya çalışmaktadır. Son devirde Fransız birliklerinin Mali ve Burkina-Faso’dan çekilmesi, Afrika’daki acımasız sömürgeci siyasetinin başarısızlığa mahkum olduğunu bir sefer daha gösteriyor” dedi.
Fransa’da polis tarafından öldürülen genç hakkında konuşan Aliyev, “Yakın vakitte 17 yaşındaki Cezayirli bir gencin Fransız polisi tarafından öldürülmesi, ülkedeki ırkçılığın ve İslamofobinin bir öteki işaretidir. Bu bağlamda, polisin ateş açmasını kınayan ve Fransa’yı kolluk teşkilatlarındaki derin ırkçılık ve ayrımcılık meselelerini önemli formda çözmeye çağıran BM açıklamasını destekliyoruz” sözlerine yer verdi.
Fransa’da Korsika lisanının bile yasaklandığını söz eden Aliyev, “Etnik azınlık kavramını kabul etmiyor lakin birebir vakitte kendisini Azerbaycan’daki Ermeni azınlığın savunucusu olarak göstermeye çalışıyor. Bu ikiyüzlülük ve ikili standarttan öbür bir şey değil. Fransız makamları diğerlerine ders vermek yerine kendi ülkelerindeki bu çeşit rahatsız edici eğilimlerle gayret etmesi gerekiyor” dedi.
Kültürler ortası diyaloğu teşvik etmenin gündemlerinde üst sıralarda yer alması gerektiğine dikkat çeken Aliyev, “Yaygın İslamofobi ve yabancı düşmanlığı olayları ile İslam’ı şiddet ve terörle özdeşleştirme teşebbüslerinden tasa duyuyoruz. Danimarka, Hollanda ve İsveç’te Kur’an-ı Kerim’in yakılması, aşağılanması ve bunun söz özgürlüğü ismi altında yasallaştırılması büsbütün sorumsuzluktur, kabul edilemez ve kınanmalıdır” diye konuştu.
Çatışmanın sona ermesinden kısa bir müddet sonra Azerbaycan tarafından Ermenistan’a birbirlerinin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün karşılıklı olarak tanınmasına dayalı bir barış muahedesi imzalamak için beş ana prensibin sunulduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Aliyev, “Ermenistan’ın Karabağ’ı Azerbaycan’ın bir kesimi olarak tanımak zorunda kalmasına karşın, Rus barış güçlerinin süreksiz olarak konuşlandığı Azerbaycan topraklarında hala Ermeni silahlı güçlerinin kalıntıları var. Ermenistan bölgede uzun vakittir beklenen barışla sahiden ilgileniyorsa, silahlı güçlerini Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinden büsbütün çekmelidir. Bölgedeki Ermeni askeri ögeleri silahsızlandırılmalı ve terhis edilmelidir” dedi.
Bağlantısızlar Hareketi ülkelerine işgal sırasında ve işgal sonrasında Azerbaycan’ın adil pozisyonunu destekleme konusundaki prensipli tavırlarından ötürü derin şükranlarını tabir eden Aliyev, “Ermenistan Zengezur koridorunun açılmasını da engelliyor. Zengezur Koridoru, Ermenistan’ın 10 Kasım 2020’de imzalanan kapitülasyon dokümanıyla üstlendiği ve hasebiyle yerine getirilmesi gereken bir başka taahhüttür” diye konuştu.
6 Temmuz’a kadar devam edecek toplantıda, hareketin gündemiyle ilgili çok sayıda ek tedbir ve Bakü Deklarasyonu da dahil olmak üzere En son Evrakların kabulü görüşülecek.